Informacje ogólne
ZBIORY FOTOGRAFICZNE TEATRU IM. JULIUSZA SŁOWACKIEGO W KRAKOWIE (otwartego 21 października 1893, do 1909 działającego pod nazwą Teatr Miejski) gromadzone są od początku istnienia instytucji. Obejmują ponad 15 tys. fotografii z okresu od końca XIX w. do chwili obecnej, wykonanych na zamówienie kolejnych dyrekcji Teatru w celu reklamy, promocji i dokumentowania działalności artystycznej macierzystej sceny. Około 2 % kolekcji stanowią zdjęcia pochodzące z darów artystów Teatru.
Fotografie, obok egzemplarzy sztuk, afiszy, programów, projektów scenograficznych, wycinków prasowych, nut i in. stanowią integralną część systematycznie i nieprzerwanie powiększanego zbioru. Są przechowywane, opracowywane i udostępniane w Archiwum Artystycznym i Bibliotece Teatru im. Juliusza Słowackiego (wcześniejsze nazwy: w l. 1893-1902: Biblioteka Teatru Miejskiego, 1902-1914: Czytelnia Artystów Teatru Miejskiego, 1915-1939 i 1945-1983: Biblioteka Teatru im. Juliusza Słowackiego). Niewielką część zbioru stanowią fotografie aktorów krakowskich wykonane przed 1893 rokiem, nieliczne zdjęcia z innych teatrów krakowskich okresu międzywojennego, a także dokumentacja fotograficzna przedstawień Starego Teatru w Krakowie z okresu, gdy instytucja ta była połączona administracyjnie wspólną dyrekcją z Teatrem im. Juliusza Słowackiego (Miejskie Teatry Dramatyczne w l. 1946-1949, Państwowe Teatry Dramatyczne w l. 1949-1954).
Fotografie dokumentują przedstawienia (scenografia, ujęcia w trakcie akcji scenicznej i pozowane, wykonywane ze statywu i w ruchu); przedstawiają wizerunki aktorów (prywatne, sceniczne w rolach i kostiumach scenicznych), dyrektorów, reżyserów, scenografów i innych pracowników Teatru. Początkowo powstawały w fotograficznych ateliers, od drugiej dekady XX w. także na scenie ? podczas prób i przedstawień. Niektóre zdjęcia wykonano za kulisami i w najbliższej okolicy Teatru.
Autorami zdjęć są znani krakowscy fotograficy, wśród których najwybitniejsi to: w XIX w. Walery Rzewuski - autor portretów krakowskich aktorów i inicjator budowy gmachu Teatru Miejskiego, Zygmunt Wierciak - główny dekorator Teatru im. J. Słowackiego, scenograf, artysta-malarz, który w l. 1915-1924 utrwalił scenografię kilkudziesięciu przedstawień z okresu pierwszej wojny światowej i tuż po niej, Wacław Szymborski, reżyser, aktor, entuzjasta fotografii, autor kilkuset fotografii z lat 10., 20. i 30. XX w., Józef Kuczyński (głównie zdjęcia aktorów z lat 20.) i inni. Wiele zdjęć z lat 20. i 30 XX w. wykonała agencja Światowid. Z okresu okupacji hitlerowskiej zachował się niewielki zbiór zdjęć z przedstawień działającego w budynku Teatru im. J. Słowackiego Staatstheater des Generalgouvernements (1940-1945). Po drugiej wojnie światowej autorami fotografii z przedstawień Teatru byli wybitni fotograficy: Feliks Nowicki, Franciszek Myszkowski, Wojciech Plewiński, Zbigniew Łagocki i wielu innych.
Prace nad katalogiem elektronicznym fotografii ze zbiorów Archiwum Artystycznego i Biblioteki Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie rozpoczęte zostały w roku 2009 z inicjatywy i pod opieką Katedry Teatru Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i zostały w całości sfinansowane ze środków Komitetu Badań Naukowych. Są kontynuacją zrealizowanego w latach 2003-2009 projektu Cyfrowej Bazy Ikonografii Teatralnej ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej i częścią ambitnego planu stworzenia Krakowskiej Cyfrowej Bazy Ikonografii Teatralnej.
Prezentowana tu Elektroniczna Baza Fotografii Teatralnej ze zbiorów Archiwum Artystycznego i Biblioteki jest efektem pierwszego etapu prac w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Obejmuje pierwszy tysiąc zeskanowanych i opracowanych fotografii z liczących ponad 15 tys. zdjęć zbiorów Archiwum Artystycznego i Biblioteki. Baza uporządkowana została według numerów teczek-albumów, w jakich zdjęcia są przechowywane - numeracja zaczyna się od albumu 201. Zdjęcia opracowane w zamieszczonej tu bazie znajdują się w albumach 201-352.
Wszystkie zdjęcia i rysunki zostały zeskanowane i ich reprodukcje są dostępne w zapisie elektronicznym w sieci, w dwóch różnych formatach (wglądówki i powiększenia). Fotografie zostały opatrzone szczegółowymi opisami uwzględniającymi tytuł i autora sztuki, nazwiska aktorów, grane przez nich role, nazwiska reżyserów, scenografów i innych współautorów spektaklu a także nazwę teatru, datę premiery, autora fotografii, rok jej wykonania.
Zdjęcia oznaczone są sygnaturami katalogu elektronicznego rozpoczynającymi się od liter TJS i zabezpieczone przed nieuprawnionym wykorzystaniem nadrukiem o treści Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Ich oryginały są udostępniane na określonych zasadach w Archiwum Artystycznym i Bibliotece Teatru im. Juliusza Słowackiego.
Także ponad tysiąc fotografii przechowywanych w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej dokumentuje działalność artystyczną Teatru im. Juliusza Słowackiego. Czytelnik ma możliwość wygodnego korzystania z obu baz za pomocą zamieszczonych w nich linków.
Wizerunki zdjęć zamieszczone w bazie stanowią jedynie informację o zbiorach. Rozpowszechnianie i przetwarzanie zdjęć bez zgody Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie jest zakazane.
Katalog opracował zespół w składzie:
dr hab. Marek Dębowski - kierownik zespołu
dr Diana Poskuta-Włodek - opracowanie merytoryczne, koordynacja prac w Archiwum Artystycznym i Bibliotece Teatru im. Juliusza Słowackiego
mgr Anna Stafiej - opracowanie merytoryczne
dr Agnieszka Kowalska - opracowanie merytoryczne
mgr Beata Górecka - skany, korekta
mgr Piotr Hordyński - korekta
mgr inż. Bartłomiej Brawuski - autor oprogramowania
|